فیروزه تراشی و عقیق تراشی در استان خراسان رضوی از اهمیت و جایگاه والايی برخوردار بوده و زینتآلات ساخته شده با نگین این سنگها امروزه در زمره سوغاتی است که زايرین و مسافران شهر مشهد به تیمن و تبرک به شهرهای خود میبرند. فیروزه یکی از قدیمی ترین سنگ های شناخته شده در دنیاست و زیبایی اش در طول تاریخ آن را در زمره سنگ های پررمز و راز قرارداده و افسانه ها در مورد آن نسل به نسل و سینه به سینه ساخته شده است. مشهد مقدس به دلیل نزدیکی به نیشابور از گذشته محل تراش و عرضه فیروزه بوده و یادمان باشد که تراش فیروزه در ایران همچون فیروزه اش مرغوب ترین نوع تراش در دنیا محسوب می شود و بسیاری فیروزه تراشی را نسل به نسل به یکدیگر آموختند و این پیشه را کسب خانوادگی خود می دانند. کهنترین سنگ فیروزه در یک کاوش باستانشناسی در نیشابور کشف شد که قدمت آن ۵ هزار و ۵۰۰ سال قبل برآورد گردیده و این امر نشان میدهد سنگ فیروزه هزاران سال پیش مورد استفاده جوامع قدیم بوده است. محصولات فیروزه بر طبق کیفیت و رنگ نامهای مختلفی دارد که مرغوبترین آنها دارای رنگ آبی روشن است و از این سنگ انواع گردنبند، انگشتر و سایر زیورآلات ساخته و به بازار عرضه میشود. قدمت تراش روی عقیق نیز به سه هزار سال پیش میرسد که پس از برش سنگ آن را تراش داده و سپس جلا میدهند. انواع عقیق عبارتند از ایرانی، عینی و هندی.
مشهد - بلوار سازمان آب - اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خراسان رضوی - معاونت گردشگری استان